Jeszcze tylko kilka dni i sezon hokejowy 2018/19 definitywnie się zakończy. Za kilka dni okaże się czy St.Louis czy Boston uniosą nad głowy Puchar Stanleya.

Parę zdań o tej zmarłej w Rzeczypospolitej dyscyplinie sportowej chciałbym mimo wszystko napisać, gdyż myślę, że zgon hokeja na lodzie w RP to nie jest żaden przypadek, tylko pewna prawidłowość. Dwa tygodnie temu byłem w Bratyslawie na międzynarodowym sympozjum trenerskim, które co roku jest organizowane podczas mistrzostw Świata w hokeju na lodzie. Hokej na lodzie ma się dobrze jako dyscyplina i z każdym z kim rozmawiałem to potwierdzał. Tradycyjnie silne hokejowe kraje takie jak Szwecja, Rosja, Kanada, Czechy – zawsze się liczą w walce o medale, ale całkiem dobry hokej prezentują Niemcy, Szwajcaria, Finlandia czy USA. Do elity pukają Dania, Norwegia czy Słowacja.

Duńczycy i Norwegowie w ostatnich latach wykonali kawał dobrej roboty i wydaje się, że zagościli już w hokejowej elicie na dobre. Te kraje, które liczą po kilka milionów mieszkańców mają silne reprezentacje narodowe i swoich graczy w NHL.

Polska w tym czasie nie potrafi awansować z trzeciego poziomu rozgrywek i nie potrafi wygrać meczu z Rumunią i męczy się z Litwą, wygrywając dopiero po dogrywce.

Parę słów o sympozjum. Przypomina to organizacyjnie LUL jeśli chodzi o poziom. Z tym, że to dwudniowa impreza. Zwykle występuje ośmiu prelegentów. Impreza zaczyna się w piątek wieczorem powitalnym standing party przy piwku i przegryzaczach, gdzie można wśród znajomych i nieznajomych porozmawiać, poznać z bliska prelegentów, którzy też biorą udział w evencie. Wszystko zaczyna na poważnie w sobotę od godz. 9.00 i trwa do ok. 17.00. Wieczorem, o godz. 20.00 w programie jest mecz mistrzostw na żywo. Podobnie w niedzielę.

Prelegent - gwiazda wystąpił w drugim dniu. Don Granato – asystent trener Chicago Blackhawks. Mówił o organizacji gry w przewadzie i w osłabieniu. Zademonstrował w ciągu półtorej godziny 20 klipów najlepiej broniących i najlepiej grających przewagi zespołów z NHL. Poziom uszczegółowienia analizy, tendencje taktyczne dotyczące ustawienia i zagrań, poszczególnych faz rozgrywania krążka, „czytanie gry”, definiowanie zagrożeń i optymalnych rozwiązań robił największe wrażenie i nie pozostawiał żadnych wątpliwości dlaczego Granato trenuje zespół w NHL.

Drugim ekspertem, na którego wykład się cieszyłem był Tommi Pärmäkoski z Finlandii. Trener kondycyjny zespołu Pelicans Lahti. Był wcześniej również przez trzy lata trenerem Sebastiana Vettela – kierowcy F1 z zespołu Red Bull Racing, wygrywając z nim dwa tytuły mistrza świata. Jego wykład był przeładowany danymi z testów, treningu i rozkładu obciążeń, strategii treningowej, itd. To mogło być dla trenerów hokejowych trochę hermetyczne i nużące, tym nie mniej ja łykałem te dane jak jego Pelican i do niego miałem swoje dwa pytanka.

Kolejny dobry występ był dziełem innego trenera z NHL – Dana Lacroix, który mówił o systemach gry we współczesnym hokeju w opozycji do improwizowanej, indywidualnej gry oraz następny wykład Billa Beaney – trenera, który przez wiele lat był zaangażowany w amerykański program rozwoju hokeja młodzieżowego.

W pierwszym dniu wystąpiła jedyna w tym towarzystwie kobieta – Emma Terho, która opowiadała o swojej karierze, pięciokrotnym udziale w igrzyskach olimpijskich, pierwszym żeńskim hokejowym medalu dla Finlandii... wrażenie jednak było takie, że to realizacja programu „politycznej poprawnosci”, że jest coś takiego jak żeński hokej... no, ale to być może ja się czepiam. Osobiste doświadczenia zawsze są ciekawe, zwłaszcza jak się na nie patrzy już chłodnym okiem i czasowej perspektywy. Wystąpienie Emmy nie było pozbawione autorefleksji i dlatego było cenne.

Temat, który rozpoczął drugi dzień i standardowo jest przymusowo aplikowany, dotyczył polityki antydopingowej i korupcji w sporcie. Te zagadnienia mają da wymiary/aspekty – sportowy i finansowy. Są ludzie, którzy dla wyniku zrobią wszystko. Zarówno sportowcy jak i trenerzy, czy sztab medyczny. Są też tacy, którzy patrzą na to tylko jak na biznes i nie mają żadnych wahań, jeśli pojawi się jakaś kasa na lewo do wyciągnięcia.
Padło zdanie bez ogródek, że hokej na szczęście nie jest kolarstwem, bo wtedy dwa dni wykładów byłoby za mało, żeby wszystkie patologie umówić. Częściowo jest tak, że specyfika hokeja wyklucza sens wspomagania preparatami, które działają w bardzo wąski, specyficzny sposób, który w hokeju nie daje się w pożądany sposób zutylizować. Dyscyplina jest zbyt kompleksowa, stawia przed graczem wiele specyficznych zadań jednocześnie i jednym specyfikiem niczego się nie załatwi.

Główny jednak nacisk położony był na to, żeby jako trener dawać graczom jednoznaczne sygnały, że doping w żadnej formie, pod żadną postacią nie będzie tolerowany.

Inna sprawa, która staje się rosnącym problemem to jest „ustawianie” wyników spotkań. Problem rośnie drastycznie, zwłaszcza od czasu kiedy w internecie pojawiły się zakłady bukmacherskie. Praktycznie z dowolnego kraju można postawić stawkę na dowolny mecz odbywający się w najdalszym zakątku świata i wychwycenie szwindla jest trudne właśnie że względu na odległość, ale także na specyfikę zakładów, gdyż te przewidują obstawianie takich detali jak to, kto pierwszy strzeli gola, jakim wynikiem skończy się pierwsza tercja, czy jeden konkretny gracz strzeli więcej niż jedną bramkę i wiele innych szczegółowych zakładów.

Paradoksalnie, największe mecze, najsilniejszych drużyn, tam gdzie stawka jest największa, są najmniej skażone korupcja, bo kwoty do skorumpowania graczy są na tyle wysokie, że się nie opłaca w to inwestować. W rozgrywkach o mniejszej randze, gdzie zawodnicy dostają mniejsze pieniądze, koszty korupcji są mniejsze i trudniej korupcję wyśledzić. Federacja międzynarodowa ma wyspecjalizowaną komórkę, która śledzi na bieżąco rozrygywki we wszystkich krajach i jeśli znajdzie jakieś „niestandardowe” wyniki, zaczyna się interesować, prosi o video z meczu i rozpoczyna własne dochodzenie, które następnie przekazuje do federacji, która odpowiada za rozgrywki.

Brudu się nie da uniknąć, ale trzeba go sprzątać. I to jest chyba najistotniejsza różnica między sportem, a na przykład polityką. W sporcie można gracza, trenera, sędziego ukarać, zawiesić, a nawet dożywotnio zdyskwalifikować. Takie rzeczy się dzieją i wszyscy są z tym OK. Gramy fair, a jeśli idziemy inną drogą to musimy się liczyć z konsekwencjami, które mogą okazać się daleko idące i zmieniające wszystko w naszym życiu.

Jeśli spojrzeć z tej perspektywy, to hokej jest w zasadzie czystą dyscypliną. Przypadki dopingu czy korupcji są sporadyczne i bezwzględnie zwalczane. Poza tym promuje się postawę fair poprzez twarde i uczciwe zasady oraz ich bezwzględne stosowanie. Jeśli porównać hokej do piłki nożnej, gdzie w samej Polsce w skazano przeszło trzysta osób, które brały udział w ustawianiu meczy i łapówkach, łącznie z trenerem kadry Polski, to hokej jest czysty.
Podkreślano również subtelności, które są wykorzystywane przez organizacje, które zajmują się zarobkowo obstawianiem meczy. Wygląda to tak, że są ludzie, którzy nie korumpują zawodników czy trenerów, ale szukają dostępu do poufnych informacji dotyczących sportowców. Ich stanu zdrowia, formy sportowej, kontuzji, relacji z trenerem, atmosfery w zespole, potencjalnych konfliktów między zawodnikami – słowem, wszystkiego co może mieć wpływ na przebieg meczu. Na tej podtawie prognozują wynik, będąc beneficjentami dostępu do poufnych informacji. To są sprawy już praktycznie nie do wykrycia.
 

Gdzie w tym wszystkim jest polski hokej? Cóż... na Słowację przyjechało szesnastu polskich trenerów, co stanowi znaczącą delegację wśród trzystosobowej grupy z całego świata. Czy wpłynie to w jakiś sposób na sytuację w polskim hokeju? Raczej nie.

Pierwszy powód upadku hokeja to jest zanik infrastruktury. W Polsce jest 35 lodowisk, z czego 22 nadaje się do hokejowych rozgrywek. W tym roku ubyło jedno lodowisko hokejowe w Bytomiu. Hala została wyłączona z eksploatacji i rozebrana, a nowego lodowiska nie będzie jeszcze przynajmniej przez następne dwa lata.

Drugi powód – to brak chętnej młodzieży do uprawiania dyscypliny. Można to zwalić na wiele rzeczy – że sprzęt do hokeja jest drogi, że dzieci dzisiaj są leniwe i nie garnra się do sportu, tylko przed komputer, że rodzice nie mają czasu, itp. No, ale jak w takim razie wytłumaczyć 30 tysięcy zarejestrowanych hokeistów np. w osmiomilionowej Szwajcari? Albo w Czechach? Wydaje się, że że tam komputery oraz koszty nie przeszkadzają?
W Szwajcarii jednak jest 250 lodowisk i to stanowi infrastrukturalną bazę do uprawiania dyscypliny. Ale jest również tak, że najbogatszy polski klub hokejowy, wielokrotny mistrz Polski – Cracovia Kraków, sponsorowana przez Janusza Filipiaka i jego Comarch mię prowadzi żadnego szkolenia młodzieży. Woli płacić kary umowne za brak grup młodzieżowych niż je utrzymywać. To jest niestety organizacyjna patologia. Cracovia skupuje najlepszych graczy w polskiej lidze, wspomagając się kilkoma graczami zza granicy. Jako klub, który buduje potencjał polskiego hokeja się zupełnie nie liczy.

Prezesi i zarząd PZHL – to jest temat na osobną notkę. Jest tak, że od 2000 roku żaden prezez PZHL nie potrafi jeździć na łyżwach. Ostatni prezez PZHL, który był hokeistą, a później trenerem to był Zenon Hajduga, a przed nim sędzia międzynarodowy, polmafiozo z wyrokiem, zastrzelony przez bandytę współwięźnia – Tyszkiewicz.

Ostatnich pięciu prezesów nigdy wcześniej nie miało nic wspólnego z hokejem. To są jacyś urzędnicy, managerowie, biznesmeni i politycy, którzy traktują dyscyplinę sportową jako trampolinę do polityki. Po czym to poznać? Bo braku planu długofalowego, brakiem zaintereswania inwestycjami w infrastrukturę hokejowa, ignorowaniem problemu szkolenia młodzieży, inwestowaniem w trenerów.
Sam system szkolenia i uzyskiwania uprawnień jest patologiczny. Kurs instruktorski czy trenerski zalicza się raz – jak maturę i już ma się te uprawnienia zawsze. Trzeba tylko „oplacic licencje” i to wszystko. Żeby być instruktorem trzeba mieć maturę, a żeby być trenerem II klasy, to trzeba mieć skończone studia. Taki Mariusz Czerkawski nigdy nie będzie trenerem reprezentacji, bo nie miał kiedy skończyć studiów. Przez 20 sezonów był zawodnikiem, grał w NHL, ale na trenera się nie nadaje.

W Szwajcari jest inaczej. Każdy może zrobić Grundkurs, bez względu na wykształcenie, ale uprawnienia ma na dwa lata. Jak w ciągu tego czasu nie zrobi kolejnego kursu doszkalającego to licencja wygasa i jest „deaktywowana” przez następne dwa lata. Jeśli po upływie kolejnych dwóch lat trener nie odnowi licencji, to musi wszystko zaczynać od początku.

Do tego jest rozbudowany system szkolenia trenerów, którzy chcą podnosić kwalifikacje i uprawnienia i trenować w wyższych ligach. Grundkurs bowiem uprawnia do trenowania zespołów dziecięcych i amatorskich. Na wyższe klasy rozgrywkowe potrzebę są dodatkowe kursy.
Ja jutro jadę do centrum olimpijskiego w Magglingen na dwa dni, na kurs z taktyki. To mi otwiera drogę do natepnego etapu – specjalizacji trenerskiej „trener kondycyjny”, który jest organizowany przez Swiss Olympic. Czeka mnie sporo roboty, ale cel jest jasny i kwestią czasu jest kiedy to dopnę.
Obecny prezes - Mirek Minkina, mój kolega z roku, że studiów, to biznesmen. Bisset – handel zegarkami. Sprawny z niego jest manager i człowiek jest rozgarnięty. Poprzedni prezes Chwalka, narobił jednak tyle długów, że w PZHL jest komornik, a reprezentacja Polski jest w tej chwili finansowana z PKOl. Mirek, podobnie jak jego poprzednicy na łyżwach nie potrafi jeździć i to źle rokuje.

Dla przeciwwagi powiem, że prezesem Rosyjskiej Federacji Hokeja na Lodzie jest Wlad Tretiak. Wielokrotny reprezentant, mistrz Świata i mistrz olimpijski. Jego już nie trzeba nikomu przedstawiać. Wszystko jest jasne.

Poprzedni wiceprezes PZHL, szef zakładanej kilka lat temu „profesjonalnej ligi”, osoba, która znam z Bytomia – obecny prezydent miasta Mariusz Wołosz, też nie umie jeździć na łyżwach. Obecnie zdeklarował się, że w ciągu dwóch lat wybuduje nowe lodowisko w Bytomiu. Byłby to jakiś promyk na ocalenie hokeja w Bytomiu, ale jak będzie, to zobaczymy.

Hokej na lodzie, z mentalnością twardziela, który gra fair, który nie udaje, że jest faulowany, itd. to jest coś co mnie ciągnie do tej dyscypliny. W jakiś sensie ten wzorzec nie wydaje się być w Polsce atrakcyjny i ludzie wola nazelowac włosy i pobiegać za piłka, poaktorzyc i zrobić trochę grosza na ustawianiu męczy. Tak to wynika przynajmniej z listy osób skazanych w aferze piłkarskiej.

Ja podziwiam tych chłopaków z Polski, którzy przyjechali do Bratyslawy na sympozium. Widzą jak im świat ucieka, jaki dystans jest do pokonania, w jakich warunkach dziadowsko-złodziejskich muszą pracować, a mimo to robią to co kochają.

---

tagi: sport  hokej na lodzie  iihf coaching symposium  fair play  integrity  antidoping 

	valser
	2 czerwca 2019 18:42

55     2641    14 zaloguj sie by polubić